Yüzücüler Cilt Sağlığını Nasıl Koruyabilir?
Yüzerken Cildimizde Neler Olur?
Yüzülen süre boyunca cildimiz; suya, suyun içerisindeki minerallere ve klor gibi halojenlere maruz kalmaktadır. Deniz ve havuz suyunun içeriklerinin farklılığından dolayı cildimiz de bu sulara farklı tepkiler vermektedir.
Deniz Suyunun Cilt Üzerindeki Etkileri
Deniz suyu, mineraller bakımından zengin bir su kaynağıdır. İçerisinde Ca, Mg, Na, Zn, K, Fe, HCO3, Cl, SO4, NO3 gibi birçok minerali bulundurmaktadır. İçeriğindeki bu iyonlar sayesinde deniz suyu atopik dermatite iyi gelmektedir[1]. Ancak deniz suyu aynı zamanda fazla miktarda da tuz da içermektedir. Bu yüksek tuz konsantrasyonu cilt lezyonlarına zarar verir ve cilt tabakasını tahriş eder. Tuzundan arındırılmış deniz suyu ise dermatitin sebep olduğu kaşınma, pullanma ve kızarıklık gibi belirtileri azaltmaktadır.
Aynı zamanda yüzülen denizin ya da okyanus suyunun kalitesi de cilt sağlığı için oldukça önemlidir. Kirlilik oranı yüksek olan sularda uzun süre yüzmek alerjik reaksiyonlara, kaşıntı ve diğer cilt rahatsızlıklarına neden olmaktadır[2]. Bu suların dezenfekte edilmesi için de havuz sularında olduğu gibi klor eklenmektedir.
Havuz Suyunun Cilt Üzerindeki Etkileri
Havuzlar, birçok kişi tarafından kullanılan kapalı yüzme alanlarıdır. Çok sayıda kişinin kullandığı ortak alanlar olduğu için temizliğini sağlamak son derece önemlidir. Havuzların hijyeninin sürdürülmesini sağlamak için ise klor, hipoklorit gibi maddeler ilave edilmektedir.
Klor, mikroorganizmaları öldürme yeteneğinden dolayı havuzlara sıklıkla eklenen antimikrobiyal bir ajandır. Ancak cilt üzerindeki olumsuz etkileri de mevcuttur. Klor, cildin koruyucu bariyerindeki yağ tabaksını bozar ve derinin geçirgenliğinin artmasına sebep olur[3]. Yağ tabakası, su kaybını önlemek için bir bariyer görevi görmektedir. Bu tabakanın bozulması durumunda, cildin nemlenmesi yeterli miktarda sağlanamaz ve cilt kurur.
Yüzücüler, havuzlardaki kimyasal maddelere uzun süre maruz kalmakta ve bu kimyasallar ciltleri tarafından emilmektedir. Halihazırda hassas ve egzamalı cilde sahip olan yüzücülerin klorlu havuz sularında yüzmeleri, kaşıntı, cilt kuruluğu gibi semptomlarını daha da arttırmaktadır[4].
Yüzmek Cilt Sağlığına Zararlı mı?
Havuz suyundaki kimyasallara cildin sürekli temas etmesi cilt sağlığı açısından sorunlara neden olmaktadır. Özellikle yüzücülerde; egzama, kontakt dermatit gibi cilt problemlerinin görülme olasılığı daha fazladır[5]. Klorlu havuz suyuyla temas süresi arttıkça da kaşıntı ve kızarıklık da artmaktadır.
Yüzücülerdeki transepidermal su kaybı, su sporları ile uğraşmayan atletlerden daha fazla olmaktadır. Transepidermal su kaybının fazla olması sonucunda cilt bariyeri suyunu kaybeder ve epitel bariyerin permeabilitesi artar. Böylece deride kuruluk ve atopik dermatit gibi sorunlar oluşmaya başlar[5]. Egzama ya da başka bir cilt sorunu olan kişilerin, transepidermal kaybının artması halihazırdaki belirtilerinin daha kötü duruma gelmesine neden olur.
Yüzmek Cilt Sağlığına İyi Gelir mi?
Havuz dışındaki; deniz, göl gibi diğer açık su kaynaklarında yüzmenin birçok faydası vardır. Açık havadaki su alanlarında yüzmenin ruh hali üzerinde olumlu etkileri bulunmakta. Kişiyi daha dingin ve huzurlu hale getirmekte ve stresi azaltmaktadır. Cilt sorunlarının başlıca nedeni olarak stresi saymak yanlış olmaz. Yüzmek gibi stresi azaltan aktivitelerin dolaylı da olsa cilt üzerinde olumlu etkileri mevcuttur.
Aynı zamanda suyla temas halinde olmak egzamanın rahatlamasını sağlamaktadır[6]. Suda yüzerken terlemenin azalmasına bağlı olarak da egzamanın sebep olduğu kaşıntıyı azaltmaktadır. Ayrıca deniz suyu, içerisindeki mineraller sayesinde dermatolojik rahatsızlara iyi gelmektedir.
Deniz ve Havuz Sonrası Cilt Bakımı Nasıl Olmalı?
Havuzdan çıktıktan sonra yapılacak ilk işlem duşa girmek olacaktır. Duşla birlikte vücuttaki klorlu su iyice temizlenmeli. Suyla temas eden yüzme kıyafetlerinin de hemen çıkarılması ve klorsuz bir suyla iyice yıkanması gerekir. Çünkü bu mayolar hemen çıkarılmazsa ciltte tıkanıklık ve doğrudan tahriş meydana gelebilir. Ayrıca çocuklarda folikülit ve bakteriyel enfeksiyonlara yatkınlık yaratabilir[6].
Duş alınırken de dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Duşta deterjan bazlı jeller kullanmamak önemlidir. Çünkü bu jeller cildin üzerindeki yağ tabakayı aşındırmaktadır[3]. Klorlu sudan dolayı zaten zarar gören yağ tabakasını, daha da kötü hale getirmemek için deterjan bazlı duş jellerin kullanılmaması gerekir. Özellikle egzamalı kişilerin yüzdükten sonra uzun ve sıcak duşlardan kaçınmaları gerekir. Duştan sonra da cildi yağ bazlı losyonlarla nemlendirerek kaybettiği nemin geri verilmesi son derece önemlidir.
Plajlar gibi açık havada yüzüldükten sonra da mayonun ve cildin temiz suyla yıkanması gerekir. Bunun için ebeveynler yanlarında temiz su bulundurabilirler. Yine denizden sonra da cildi yağ bazlı losyonlarla ve nemlendirici krem gerekir. Ayrıca güneşten korunmak için de güneş kremi sürülmesi önerilmektedir.
Yüzerken Cilt Sağlını Koruma Yolları
Yüzerken klorlu suyla cilt temasını minimuma indirmek için bazı önlemler alınmalıdır. Klor saç köklerinden de absorbe olabileceği için yüzerken bone takılarak bu temas önlenebilir. Gözlerden su temasını önlemek için de gözlük kullanılmalıdır. Ancak kullanılan malzemelerin içeriği de önemlidir. Ulusal egzama derneğinin önerilerine göre; egzamalı kişilerin silikon malzemeleri, lateks ve kauçuğa göre daha fazla tercih etmeleri gerekir[7]. Çünkü lateks ürünler, kontakt dermatiti daha az tetiklemektedir.
Yüzücüler İçin Cilt Bakım Önerileri
Suda uzun süre vakit geçiren yüzücülerin cilt bariyerleri, klorlu havuz suyundan zarar gördüğü için cilt bakımlarına dikkat etmeleri son derece önemlidir. Yüzücülerin, klorlu sudan dolayı ciltlerindeki yağ katmanı bozulur ve bunun sonucu deride kurumalar meydana gelir. Bunu önlemek için havuza girmeden önce ve girdikten sonra yağ bazlı merhemlerden kalın bir tabaka sürebilirler.
Havuzdan çıktıktan sonra hemen duş almaları yine klorlu suyu vücuttan atmak için tavsiye edilebilir. Duşta kullandıkları duş jellerinin de içeriğini kontrol etmekte fayda vardır. Tercihlerini vücuda zararı olmayan ve tahriş etmeyen ürünlerden yana kullanmalılardır.
Açık havada yüzen yüzücülerin, yukarıdaki tavsiyelere ilaveten güneş kremi sürmeye özen göstermeleri gerekir. Çünkü su içindeyken aynı zamanda güneşle de temas halinde bulundukları için güneş kremi sürmek yararlı olacaktır. Güneş kremlerinin içeriği de duş jelleri gibi önemlidir. Yine güneş kremlerinde endokrin bozucu maddelerin olmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle küçük yaştan beri hormon bozucu ürünlere sık maruz kalmak ileriki yaşlarda erken ergenlik, erken menopoz ve tiroit bozukluğuna sebep olmaktadır[3]. Bunu önlemek içinse ürünlerin içeriğine dikkat edilmesi gerekir. Güneş kremlerindeki UVB filtreler başlıca endokrin bozucu ürünlerdendir. UVB filtresi içeren güneş ürünlerini mümkün olduğunca kullanmamak gerekir.
Sonuç olarak, yüzmek hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için birçok fayda sağlasa da cilt sağlığını korumak için gerekli önlemleri almak oldukça önemlidir. Deniz ve havuz sularının içerikleri farklı olsa da her ikisinin de cilt üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak mümkün. Uygun ve temiz içerikli bakım ürünleri seçmek, doğru hijyen uygulamalarını benimsemek ve yüzme sonrası cilt bakımını aksatmamak hem sağlıklı hem de mutlu bir yüzme deneyimi yaşamanızı sağlayacaktır. Unutulmamalıdır ki, cilt sağlığını korumak genel sağlık için de kritik bir rol oynar ve bu konuda alınacak küçük önlemler büyük farklar yaratabilir.
Kaynakça
[1]Bak, JP., Kim, YM., Son, J. et al. Application of concentrated deep sea water inhibits the development of atopic dermatitis-like skin lesions in NC/Nga mice. BMC Complement Altern Med 12, 108 (2012). https://doi.org/10.1186/1472-6882-12-108
[2] Halder, Joshua & Islam, Nazrul. (2015). Water Pollution and its Impact on the Human Health. Journal of Environment and Human. 2. 36-46. 10.15764/EH.2015.01005.
[3] Serbestoğlu, A.,(Host).(23 July 2024). Yüzme Defteri [Tuba Çalık- Yüzücüler Ciltlerini Korumak İçin Neler Yapmalı?]. https://open.spotify.com/episode/3I8TIVmOTFeSkNBuK3aN1Z?si=af8060a1660a4db0
[4]
[5] Paciência, I., Rodolfo, A., Leão, L., Silva, D., Cavaleiro Rufo, J., Mendes, F., Padrão, P., Moreira, P., Laerte Boechat, J., Delgado, L., & Moreira, A. (2021). Effects of Exercise on the Skin Epithelial Barrier of Young Elite Athletes-Swimming Comparatively to Non-Water Sports Training Session. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2), 653. https://doi.org/10.3390/ijerph18020653
[6] O'Connor C, McCarthy S, Murphy M. Pooling the evidence: A review of swimming and atopic dermatitis. Pediatr Dermatol. 2023; 40(3): 407-412. doi:10.1111/pde.15325
[7] National Eczema Association. (2018, Jul 18). Swimming with Eczema: What You Should Know Before You Take the Plunge. https://nationaleczema.org/blog/swimming-eczema/
